Tekst en beeld hebben een innige relatie. Ze vullen elkaar aan, versterken elkaar. Om mijn teksten van goed beeld te kunnen voorzien, volgde ik cursussen om beter te fotograferen en filmen met mijn smartphone. Sindsdien kunnen argeloze voorbijgangers me op mijn buik op het waddenstrand voor zeldzame zeeschapen zien liggen.
Harmke Oudenampsen vertelt tijdens haar training ‘Filmen en vloggen met je smartphone’ dat in mijn telefoon betere software zit dan de eerste astronauten op de maan in hun maancapsule bij zich hadden. De camera’s van smartphones zijn steeds beter geworden en apps bieden ongekende mogelijkheden om in een handomdraai foto’s en video’s op een professionele manier te bewerken. En met een app als Filmic Pro zet je voor een paar tientjes software op je telefoon die normaal alleen op digitale camera’s van duizenden euro’s zit.
Voorheen maakte ik een filmpje van een pittoresk haventje door langs de mooie bootjes te ‘pennen’. En in een vrolijke bui ging ik ook nog naar hartenlust zoomen. Als resultaat had ik dan tien seconden beverige bootjes in beeld. Harmke leerde me dat ik beter de camera kan stilhouden en iets filmen dat beweegt. Ze leerde me te denken in ‘shots’, van veraf, bovenaf, close ups. Later plak je die shots aan elkaar in je bewerkingsapp – een van de beste is de betaalde versie van Kinemaster. Met deze app kun je beeldjes tot op detail ‘knippen’, beelden over andere beelden leggen, tekst en muziek toevoegen en je filmverhaal voorzien van een voice over. Wat Harmke vroeger in de studio van de NOS deed, doet ze nu thuis op de bank, met haar smartphone.
Ook de workshop van fotograaf Nico Brons opende mijn ogen. Hij heeft zich toegelegd op fotograferen met zijn smartphone. Met apps als Snapseed, Superimpose en Adobe Photoschop Mix voegt hij beelden in elkaar, gooit er filters overheen en maakt er abstracte kunstwerken van. Hij weet hoe je een foto spannend maakt, bijvoorbeeld door oog te hebben voor compositie. De horizon op een of twee derde (niet in het midden), de regel van derden of gulden snede, diagonalen, focus…
Sinds deze cursussen zie ik overal ‘shots’, soms tot irritatie van vrienden en familie. Dan sta ik ineens boven hun handen te filmen als ze in de keuken bezig zijn of moeten ze tijdens een fietstocht op me wachten omdat ik gebiologeerd op mijn knieën lig voor een bloemetje in de berm.
Zo ook op Terschelling. Ik fiets over de dijk langs het wad en spot een ranke reiger langs de waterkant. Het gevederde fotomodel gunt me de foto niet en vliegt weg als ik dichterbij kom.
Even later liggen drie schapen op het wad, zoals zeehonden op het wad liggen. Een foto, denk ik meteen. Ik gooi mijn fiets tegen de dijk, klauter over de basaltblokken en nader de ‘zeeschapen’ tot op een paar meter. Ze vliegen niet weg, het zijn geen reigers.
Waarom doen deze schapen zeehonden na? Voelen ze zich achtergesteld omdat voor hén nooit speciale boottochtjes worden georganiseerd?
Waarom doen deze schapen zeehonden na? Voelen ze zich achtergesteld omdat voor hén nooit speciale boottochtjes worden georganiseerd? Gewoon met je krent op het strand liggen, dat kunnen zij toch ook? Weet je wat, zeggen ze tegen elkaar, we gaan het gewoon proberen. Er is allicht een of andere gast die langsfietst en met zijn smartphone een foto van ons maakt. Wie weet plaatst hij over ons dan een aardig blog op internet. En als er één schaap over de dam is, volgen er meer. Een kwestie van tijd en wij zijn net zo beroemd als die zeehonden op het wad. Dan worden ook wíj naar de opvang in Pieterburen gebracht als we een beetje ziekjes zijn.
Op aanraden van Nico Brons kies ik voor een laag perspectief. Ik zijg neer, tussen een paar verdwaalde basaltblokken, met mijn buik in het soppige zand. Alles voor de foto. De schapen denken: dit is die gast die ons op internet gaat zetten, en volharden in hun zeehondenpose. Ik kijk op mijn scherm, zet ze laag in de horizon, klik tevreden af. Op dat moment hoor ik op het fietspad achter me een vader tegen zijn kind roepen: ‘Kijk Ricky, daar ligt een schaap met een broekje an…’
Ben Tekstschrijver
Ben jij van de hap-snap(chat)-weg-foto of bewerk jij je foto’s tot perfecte plaatjes? En zijn er dan grenzen? Mag je bijvoorbeeld een portret ongevraagd ‘spiegelen’, wanneer doe je de werkelijkheid geweld aan, wanneer ben jij tevreden met een foto?
Bijna 1000 lezers gingen je voor.
Ben Tekstschrijver blogt ook op Zorgkaart Nederland, Mijnkwaliteitvanleven.nl, Taalvoutjes (Paus op non actief I Pferdreiten), Schrijven Online, D!scura, Nijkerk Nieuws en Aanlegplaats: thuishaven voor blogs vol literair talent en ook op Aanlegplaats: Ben de Graaf, het interview en De vangst van Ben de Graaf.
Ik heb geen fotografiecursus gedaan, Ben, maar ik ben al blij met de mogelijkheid om je opgeslagen foto’s op je eigen laptop de kunnen corrigeren. Staat tante Truus toch nog nét op die mooie opname van het bruidspaar? Even een andere uitsnede en tante Truus is exit. Die prachtige orchidee toch net iets te veraf genomen? Even inzoomen en je hebt het perfecte plaatje. Tja… ook in de fotografie is alles steeds beter en steeds sneller geworden, maar ik weet me nog de tijd te herinneren dat je je vakantierolletjes van Benidorm wegbracht naar de plaatselijke fotograaf. Dinsdag over een week zijn ze klaar. Maar dinsdag over een week was pas de 19e augustus. En je moest toch echt tot je maandsalaris rond de 27e wachten om die zeven rolletjes te kunnen betalen….. Tja, er is heel veel veranderd.
Er is veel veranderd, beste Ad. Maar vroeger gingen er nog wel eens mensen naar de maan, dat is al een tijdje niet meer gebeurd. Staat de maan in google maps?
Canon Australia laat in een video zien: ‘’a photograph is shaped more by the person behind the camera than by what it is in front of it.’’ https://www.youtube.com/watch?v=F-TyPfYMDK8
Zes fotografen legden een portret vast van één en dezelfde man, maar de resultaten zijn verschillend. En dat terwijl de foto’s niet worden bewerkt. Voldoende reden om altijd kritisch te zijn: wat zie je nou eigenlijk?
En dan de vraag: wat mag op het terrein van beeldmanipulatie? Het manipuleren van nieuwsfoto’s is wat mij betreft uit den boze. De LA Times gaf hier het goede voorbeeld door in 2003 Brian Walski te ontslaan. Het hoge aantal jaarlijkse diskwalificaties wegens beeldmanipulatie bij de inzendingen World Press Photo zijn een teken aan de wand. Al was het dit jaar wat beter. Dat rommelen met de waarheid lijkt onuitroeibaar. Maar het manipuleren van nieuwsfoto’s is zo onprofessioneel!
Bedankt voor deze inhoudelijke reactie. Verhelderend filmpje ook, een must see voor mensen die geïnteresseerd zijn in de manier waarop nieuws tot ons komt.
Nieuwsfoto’s manipuleren ligt in het verlengde van ‘nepnieuws’. Vaak worden ook niet bewerkte foto’s bij een nieuwsitem gezocht die ‘het verhaal vertellen dat de journalist wil vertellen’. Dan vangen ze een kamerlid die net een seconde zijn ogen dicht doet en plaatsen ze deze foto bij een verhaal over een ‘slaapverwekkend’ debat. Dan wordt zo’n beeld ook uit zijn context getrokken.
Het rommelen met de waarheid lijkt inderdaad onuitroeibaar. Niet alleen in woord, maar zeker ook in beeld. Het is goed om een alert oog te ontwikkelen voor manipulatie.
Ik heb ooit bij Filmpost gewerkt. Als dan de pikante vakantiefoto’s waren ontwikkeld, werd de club stiekem bij elkaar geroepen om deze eens goed te beoordelen en van het nodige commentaar te voorzien. Die tijden zijn voorbij. Vroeger nam je een foto en dan was het best wel spannend wat het resultaat zou zijn. Nu neem je er zoveel, net zo lang tot er één goede tussen zit. De romantiek verdwijnt toch wel enigszins in het digitale tijdperk. Al zal je nu een beter technisch resultaat bereiken. Aan de andere kant: alles met creativiteit is natuurlijk prima.
Die maanlanding blijft een onduidelijk gebeuren, misschien dat ze er daarom nooit meer naar toe zijn gegaan.
Zo, jij had een ‘spannende’ baan vroeger bij Filmpost.
Creativiteit is prima, eens. Nico Brons waar ik in het blog naar verwijs, maakt ware kunstwerkjes door foto’s die hij maakt met zijn smartphone, digitaal te bewerken.
Zeeschapen…. briljant weer Ben!
Met ‘zeeschapen’ met broek aan ben je Carmiggelt-waardig. Altijd weer leuk om te lezen!
Carmiggelt-waardig, dat beschouw ik als een groot compliment. De miniatuurtjes die Carmiggelt vroeger dagelijks in het Parool publiceerde, heb ik stukgelezen. In mijn jonge jaren struinde ik op boekenmarkten op zoek naar uitgaves van Carmiggelt. Ik had ‘m zo goed als compleet. Geweldig zoals hij een kastelein of straattafereel in één alinea neer wist te zetten. En altijd met zo’n mooie milde toon. Een held!
Mooi Ben. Dit perspectief vangt de loomheid van de schapen prachtig.
Fotograferen leert mij beter kijken en te ervaren. Ik herken die ervaring dat je overal ‘shots’ ziet. In gezelschap kan ik ook nog al eens achterblijven om ‘iets’ te fotograferen.
Vorig jaar was ik in IJsland (of op IJsland?) bepakt en bezakt met spiegelreflex, objectieven, statief, extra accu’s, afstandsbediening etc. om het noorderlicht te fotograferen en de ijsbergen van het majestueuze Jökulsárlón. Twee dagen voor de tocht naar het gletsjermeer valt mijn camera uit. Niets meer. Zwart. Paniek! Met Nikon bellen had niets uitgehaald.
Er bleef dus niets anders over dan met mijn smartphone te gaan fotograferen. Een wereld ging voor mij open toen ik dat ging uitzoeken. Er bleken opzetlensjes te zijn voor de Iphone, kleine grappige statiefjes en met de juiste camera-apps kon je in RAW fotograferen. En voor een habbekrats of gratis had je de meest geweldige nabewerkingsapps zoals je al schrijft.
Gelukkig was de vriendelijke zoon van de plaatselijke fotograaf bereid mij een spiegelreflex voor een dag te lenen voor Jökulsárlón (hoe dorps is IJsland dan toch). Daarna was ik de rest van de tijd daar overgeleverd aan de smartphone. En dat was eigenlijk best prima. Dat noorderlicht hebben we toch niet gezien. Twee weken grijs.
Beste Rob,
Je maakt me jaloers. Fotograferen ‘op’ IJsland is toch even wat anders dan een paar zeeschapen op Terschelling vastleggen. Tijdens de cursussen filmen en fotograferen met mijn smartphone ging ook voor mij een wereld open. Precies wat je zegt: goede software voor een habbekrats, bewerkingsapps, voorzetlensjes, statiefjes. Dat was mijn drijfveer om dit blog te schrijven, alleen wilde ik er een niet al te technisch verhaal van maken. Er zijn mensen die dat veel beter kunnen dan ik.
Dank voor je reactie.
De moderne technologie opent zoveel mogelijkheden, al loop ik eerlijkheidshalve graag achter. Maar je hebt zeker gelijk dat tekst en beeld elkaar versterken, of eigenlijk helemaal niet zonder elkaar kunnen. Wederom een goed verhaal, Ben!
Jack,
Jij bent van de vintage. Van Elvis, van Waylon Jennings en Matt Monro. Jij richt je muzikale vizier op een tijd dat de eerste mens nog zonder mobiel naar de maan moest. Loop je dan ‘achter’? Je loopt daarin juist voorop….
Prachtig beeld, Ben. Je bent multi getalenteerd, vind ik. Zoals jij die schapen hebt betrapt! Er liggen veel makke schapen op het wad en jij was er even één van. Wij hebben nog niet zo lang een boxerpup en ook ik kan niet nalaten te pas en te onpas foto’s te maken. Daarbij zit ik op m’n hurken, lig ik op mijn rug, of op mijn zij, zit op mijn knieën / billen ter ooghoogte van onze Bram (het is een reu) die me dan aankijkt of hij zeggen wil: doe effe normaal…maar soms wordt hij door liefde overmand (overhond) en krijg ik een kletsnatte lebber over mijn gezicht. Dan geef ik hem een kuise kus terug, tongen gaat me te ver!
Zo nu en dan heeft een mens behoefte aan een kletsnatte lebber…